Een nieuwe EU-douaneautoriteit
De kern van de hervorming draait rond de oprichting van een nieuwe gecentraliseerde EU-douaneautoriteit. Het doel? De douanekennis van lokale autoriteiten bundelen en de douanerisicobeheersing in de EU versterken. De Europese Douaneautoriteit gaat daarbij onder andere kunstmatige intelligentie en machine learning inzetten om voortdurend gegevens te analyseren en adviezen voor controles aan de nationale douaneautoriteiten te geven. Dit geavanceerde systeem zou de douaneautoriteiten een holistisch beeld moeten geven van de toeleveringsketen en de productieprocessen van goederen die de EU binnenkomen. De uiteindelijke doelstelling is om de EU douaneautoriteiten in staat te stellen hun inspanningen en middelen op een strategische manier in te zetten, met de focus op het tegenhouden van de invoer van onveilige of illegale goederen in de EU.
Een nieuw EU-douane-Data-Hub
Onder toezicht van de nieuw opgerichte EU Douaneautoriteit zal een EU Douane Data Hub fungeren als een gecentraliseerd platform voor het verzamelen en consolideren van gegevens, aangeleverd door importeurs en exporteurs in de hele EU. Dit geavanceerde platform is bedoeld om het delen van gegevens voor nationale douaneautoriteiten te vereenvoudigen en zal naar verwachting uiteindelijk de 111 bestaande nationale IT-systemen vervangen. Volgens de Europese Commissie kan deze overgang de lidstaten "tot 2 miljard euro per jaar aan operationele kosten besparen". Op termijn zullen alle importeurs gebruik kunnen maken van de Data Hub om al hun douanezaken te regelen, met minder aangifteverplichtingen. De Commissie verwacht dat deze consolidatie de gebruikers tot 2,7 miljard euro per jaar kan besparen.
Heffing op alle invoeren onder 150 euro
Het voorstel bevat ook plannen om de douanerechten vrijstelling van 150 euro voor zendingen van geringe waarde, die nu vatbaar zijn voor fraude, af te voeren. Het is geschat dat ongeveer 65% van alle pakketten die de EU binnenkomen, worden ondergewaardeerd om douanerechten te ontwijken.
Daarnaast zal de hervorming de berekening van de douanerechten voor frequent geïmporteerde goederen van geringe waarde in de EU stroomlijnen. De complexiteit van de indeling in categorieën van douanerechten wordt aanzienlijk teruggebracht, van duizenden categorieën tot een vereenvoudigd kader met slechts vier categorieën. Men verwacht dat de nieuwe maatregel jaarlijks 1 miljard euro extra aan douane-inkomsten zal opleveren.
Platforms moeten de rol van importeur op zich nemen
De voorgestelde hervormingen viseren digitale platformen, die verplicht zullen worden de rol van importeur op zich te nemen. Hierdoor worden zij verantwoordelijk voor het betalen van douanerechten en invoer btw. Op dit moment maken online aankopen meer dan 73% uit van alle douaneaangiften. De Commissie wil ervoor zorgen dat consumenten niet langer geconfronteerd worden met verborgen kosten of onverwachte administratie bij de aankomst van hun pakjes. Momenteel ligt de verantwoordelijkheid voor de douaneverplichtingen vaak bij de consument, die tegen onverwachte kosten aanloopt bij het in ontvangst nemen van zijn pakje.
Flankerende btw-maatregelen
Gelijktijdig worden de volgende btw-hervormingen voorgesteld:
• Allereerst zal de regel van “deemede seller” spelen bij alle invoer B2C afstandsverkopen van alle goederen, ongeachte of hun waarde onder of boven 150 EUR zij.
• Ook wordt het One-Stop-Shop-systeem voor invoer uitgebreid naar alle B22C afstandsverkopen van ingevoerde goederen, ongeacht hun waarde, met uitzondering van accijnsproducten.
• Ten slotte worden de bijzondere regelingen uitgebreid waardoor postbedrijven, koeriersdiensten, douane-expediteurs etc. onder bepaalde voorwaarden de geïnde btw op maandbasis kunnen aangeven en betalen voor invoer namens hun klanten.
Deze maatregelen zijn bedoeld om de btw-formaliteiten te vereenvoudigen en de complexiteit en kosten voor online platforms en e-commerce verkopers te verminderen. Bovendien, door het afschaffen van de IOSS-drempel van 150 euro, ondersteunt het voorstel het idee van één EU btw-registratie, waardoor de noodzaak van meerdere registraties in verschillende lidstaten wordt verminderd.
Trust & Check handelaren
De hervorming creëert tevens een nieuwe categorie van EU-importeurs, i.e. “Trust & Check” handelaren. Dit wordt beschouwd als een geavanceerdere versie van de Authorized Economic Operator (AEO)-accreditatie. Trust and Check-handelaren hoeven slechts met één enkel portaal te communiceren bij het verzorgen van de douane-formaliteiten en hoeven aangiftes slechts één keer in te dienen voor meerdere zendingen. Ze zullen kunnen genieten van aanzienlijke douanevereenvoudigingen, waarbij goederen zonder enige douaneaangifte of douane-interventie in het vrije verkeer kunnen worden gebracht.
Timing
Het is de ambitie om de douanehervormingen in de komende 10 tot 15 jaar te implementeren. Er wordt gestreefd naar het operationeel maken van de EU-douaneautoriteit en de EU Customs Data in 2028, met een initiële focus op e-commerce transacties. Vanaf 2032 zouden alle handelaren vrijwillig gebruik kunnen maken van de EU-douanedatabank, met mogelijk een verplicht gebruik tegen 2038.
Indien goedgekeurd, zouden de bijhorende btw-hervormingen op 1 maart 2028 van kracht worden. Het voorstel van de Commissie zal nu worden besproken door nationale regeringen en het Europees Parlement om consensus te bereiken en voortgang te boeken met het voorstel.
