Achtergrond
Gemengde belastingplichtigen kunnen slechts een deel van de btw op hun kosten terugvorderen. In principe moeten zij hun btw-aftrek bepalen aan de hand van een verhoudingsgetal, dat de verhouding weergeeft tussen de omzet van belaste handelingen en de totale omzet (artikel 46, § 1 Wbtw).
Als alternatief kunnen zij hun recht op aftrek uitoefenen volgens het werkelijke gebruik van goederen en diensten. Hiervoor was tot voor kort een “vergunning” nodig. Sinds 2023 is het voor gemengde btw-plichtigen die het werkelijke gebruik willen toepassen, voldoende om over te gaan tot een (voorafgaande) 'kennisgeving' (artikel 46, § 2 Wbtw).
De kennisgeving moet worden ingediend via de elektronische formulieren voor het starten of wijzigen van de activiteit via de MyMinfin-applicatie (formulier e604 A of B).
Deadline: 29 juni of 30 juni 2023?
Belastingplichtigen die het werkelijke gebruik al vóór 31 december 2022 toepassen en dit willen voortzetten, moeten vóór 1 juli 2023 hun btw-kantoor notificeren (artikel 18bis, § 7 KB nr.). De wetgeving (artikel 46§2 Wbtw) maakt echter melding van een andere deadline, namelijk een verplichte kennisgeving vóór 30 juni 2023.
Aangezien het verslag aan de koning en de fiscus in andere berichtgeving consistent verwijst naar "vóór 1 juli 2023" of uiterlijk "op 30 juni 2023", zou je kunnen concluderen dat de deadline van 29 juni 2023 een slordigheid betreft bij de redactie van het nieuwe artikel 46§2 Wbtw.
Aangezien het verslag aan de koning en de fiscus in andere berichtgeving consistent verwijst naar "vóór 1 juli 2023" of uiterlijk "op 30 juni 2023", zou je kunnen concluderen dat de deadline van 29 juni 2023 een slordigheid betreft bij de redactie van het nieuwe artikel 46§2 Wbtw.
Deze kennisgeving dient te worden gedaan via de rubriek “Werkelijk gebruik” van het formulier e604B, waarbij de startdatum van het werkelijke gebruik moet worden vermeld. Eerder verhinderde een IT bug dat deze kennisgeving kon worden gedaan, maar het euvel is ondertussen verholpen. In geval van problemen kan men overigens contact opnemen met de lokale btw-controle (dienst beheer) of een bericht sturen naar autbtwtva.604@minfin.fed.be.
Administratieve toelichting
Het is nog wachten op een circulaire voor meer toelichting over de specifieke gevallen die wel of niet aanleiding geven tot een verplichte aanmelding bij de fiscus. Zo rijst de vraag of een verplichte notificatie ook geldt voor een belastingplichtige die vrijgestelde handelingen verricht die uitgesloten mogen worden van de berekening van het algemene verhoudingsgetal, omdat ze niet bij de specifieke activiteit horen en anders de berekening van het verhoudingsgetal zouden vervalsen (artikel 13 KB nr. 3). Denk maar aan een volledige belastingplichtige die een appartement verhuurt vrijgesteld van btw. We verwachten dat dit niet het geval zal zijn, maar het lijkt ons geen overbodige luxe om dit bevestigd te zien.
Rapportering aanvullende gegevens: uitstel tot 2024
Naast de kennisgeving moet een gemengde btw-plichtige ook periodiek enkele aanvullende gegevens verstrekken met betrekking tot de verhoudingsgetallen (Artikel 18bis, § 2 KB nr. 3). Deze informatie moet de administratie in staat stellen te beoordelen of de criteria die worden gehanteerd door de belastingplichtige die zijn recht op aftrek wil uitoefenen volgens het werkelijke gebruik, al dan niet aanvaardbaar zijn. Het doel hiervan is een eerste basiscontrole uit te kunnen voeren op de btw-aftrek van de gemengde btw-plichtige.
Belastingplichtigen die het werkelijke gebruik al hebben toegepast op 31 december 2022 en dit willen blijven doen, moesten in principe vóór 1 juli 2023 hun btw-kantoor hiervan op de hoogte brengen.
Echter, de fiscus heeft voor het jaar 2023 voorzien in een "tolerantiebeleid". Dit betekent dat kwartaalaangevers de aanvullende gegevens pas "voor de eerste keer" moeten meedelen bij de indiening van de periodieke btw-aangifte over het eerste kwartaal van 2024 (in te dienen ten laatste op 20 april 2024). Voor maandaangevers gebeurt dit bij de indiening van de aangifte over één van de eerste drie maanden van 2024 (in te dienen ten laatste op 20 februari 2024, 20 maart 2024 of 20 april 2024).
Sancties bij niet-aanmelding
Het niet-aanmelden kan drastische gevolgen hebben. Immers, in tegenstelling tot de oude regeling (waar vergunningen retroactief konden worden toegekend), moet de kennisgeving voorafgaandelijk gebeuren. Het niet voldoen aan de kennisgeving kan leiden tot de verplichte toepassing van het algemene verhoudingsgetal voor 2023, met mogelijke financiële gevolgen.
Hoe we kunnen helpen?
De kennisgeving die nu moet gebeuren, stelt enkel dat u het werkelijk gebruik in het verleden al toepaste. Dit zegt niets over de gebruikte methode en de geldigheid ervan. Twijfelt u aan uw aftrekmethodes of wenst u deze te benchmarken? VAT Consult kan u helpen om te bepalen of u de meest optimale methode toepast en of deze aan de wettelijke vereisten voldoet.
Tot slot kunnen wij, naast het optimaliseren van de btw-aftrek, u wegwijs maken in de procedure bij het indienen van de notificaties en de bijkomende rapportering.